Ostatnie pożegnanie. [27] ON

W tym odcinku poruszyłam tematy związane z psychologią społeczną. Informacje o tym zaczerpnęłam z książki autorstwa Carol Tavris oraz Carole Wade pod tytułem "Psychologia. Podejścia oraz koncepcje". Sprawdzałam ten rozdział kilka razy, długo nad nim siedziałam, żeby zawrzeć wszystkie istotne informacje w jednym, aby potem nie wprowadzać niepotrzebnego zamieszania. Jest tutaj przedstawiona cała sytuacja związana z utratą pamięci przez Billa i - mimo, że nie wszystko jest jasne - co nieco postarałam się wyjaśnić. 

Gdyby jednak ktoś miał wątpliwości co do tego, co tutaj napisałam, zaznaczam, że posiadam informację z książki, której tytuł wymieniłam na początku i nic nie pisałam "z głowy". 

Na kolejny rozdział zapraszam w przyszłym tygodniu, wstępna data to 23 kwietnia. 

ON

Nie zdawałem sobie sprawy, że kiedykolwiek umówię się na wizytę do psychiatry. Pytałem Toma, czy byłem już kiedyś u takiego lekarza, a on odpowiedział mi, że nie. W podstawówce kilka razy byliśmy razem u psychologa szkolnego, kiedy inne dzieciaki dręczyły nas, bo wyglądaliśmy inaczej, ale skończyło się to, kiedy przestaliśmy chodzić do szkoły z innymi dziećmi. Gdy byliśmy nastolatkami i zaczęliśmy naszą muzyczną karierę, zadecydowaliśmy, że ukończymy szkołę przez Internet. I mimo, że dawniej uważaliśmy to za dobre wyjście, teraz nie podjęlibyśmy drugi raz takiej samej decyzji. Jednak co się stało, to się nie odstanie i musimy iść naprzód.

Tom trochę opowiedział mi o naszym życiu w Niemczech i o tym, jak potoczyła się nasza kariera. Początkowo w ogóle nic do mnie nie docierało, jednak po kilku dniach co nieco zaczęło mi świtać i powoli przypominałem sobie wydarzenia z przeszłości. Nie było tego dużo, ale zawsze coś.

Przez to właśnie, że zacząłem przypominać sobie wydarzenia z mojego życia, uznałem, że wizyta u psychiatry jest zupełnie niepotrzebna i całkowicie pozbawiona sensu. Po co się umawiać na tę konsultację ze specjalistą, skoro powoli coś tam zaczyna mi świtać w głowie i może wkrótce, nawet w ciągu kilku lub kilkunastu dni, pamięć całkowicie mi wrócić? Lecz ani Tom, ani Elysa nie dawali mi spokoju. Chodzili za mną krok w krok i wciąż powtarzali, że to najlepsza decyzja, jaką mogę podjąć; psychiatra mi pomoże, uda mi się wszystko przypomnieć z jego pomocą, a za jakiś czas wszystko wróci do normy i będę całkowicie zdrowy.

Może.

Ja nie byłem tego taki pewien, ponieważ nawet te nieliczne wspomnienia, które dotarły do mnie w ciągu tych kilku dni, w zupełnie niewyjaśnionych okolicznościach, niełatwo było sobie przypomnieć. Czasami nawet zdarzało się, że przez to całe przypominanie sobie i usilne próby powrotu do przeszłości, głowa tak strasznie mnie bolała, że żadne leki nie były w stanie uśmierzyć tego okropnego bólu. Kończyło się więc na tym, że spędzałem resztę dnia w swoim pokoju i albo przesypiałem do kolejnego ranka, albo tylko leżałem i gapiłem się w sufit, zastanawiając się nad sensem tego wszystkiego. Całe szczęście, że kiedy mówiłem Tomowi, że boli mnie głowa, dawał mi spokój, bo gdyby wciąż mnie męczył... raczej nie żylibyśmy ze sobą w zgodzie.

Elysa również bardzo się starała pomóc mi odzyskać wspomnienia. Tom powiedział mi, że wzięła sobie bardzo dużo wolnego od pracy, zostawiając ją jakiemuś swojemu zastępcy tylko po to, aby codziennie móc przyjeżdżać do naszego domu i starać się spędzić ze mną choć kilka godzin dziennie po to, abym mógł z nią rozmawiać. Brat zresztą też praktycznie nie odstępował mnie na krok i czasami czułem się naprawdę dziwnie, gdy non stop widziałem go u swojego boku. Chyba nawet, gdyby tylko mógł, chodziłby za mną do łazienki... Takie przynajmniej miałem wrażenie.
Byłem bardzo wdzięczny Elysie, że tak bardzo się dla mnie poświęca mimo tego, co się między nami wydarzyło, jednak momentami już mnie męczyła jej obecność. Czasem wolałbym posiedzieć z nią i posłuchać muzyki, rozmawiając na inne tematy niż moja przeszłość, którą starała się mi przypomnieć. Gdy już nie miałem ochoty na nic, nawet czasem udawałem ból głowy, żeby tylko móc zostać samemu i wreszcie posiedzieć w ciszy. Nie chciałem mówić Elysie wprost o tym, że takie ciągłe krążenie nade mną w ogóle mi nie pomaga, a nawet wpływa na mnie jeszcze gorzej, ponieważ za bardzo się stresuję. I chociaż nie jestem lekarzem, mam pewność, że nie jest to dobre dla mojego zdrowia. Lecz milczałem, nie mówiłem nic. Już wystarczająco się przeze mnie nacierpiała.
- Pan Bill Kaulitz  – usłyszałem nagle, kiedy tak analizowałem sobie to wszystko, co wydarzyło się w ciągu tych paru dni, odkąd wyszedłem ze szpitala.
W pewnym momencie w ogóle się wyłączyłem i przestałem zwracać jakąkolwiek uwagę na otoczenie. A siedzieliśmy w trójkę na plastikowych krzesełkach w kolejce do gabinetu psychiatrycznego. Jakiś lekarz miał mnie przebadać, wystawić wstępną diagnozę i zaproponować jakieś leczenie. Nie zapamiętałem nazwiska lekarza, lecz byłem pewien, że na pewno się nam przedstawi. 
Tom i Elysa towarzyszyli mi i bardzo się z tego cieszyłem. Pan doktor wyjrzał ze swojego gabinetu i powiedział, żebyśmy w trójkę weszli do środka. Poczułem niemałą ulgę, że nie musiałem wchodzić do tej jaskini lwa sam. 
Wszyscy troje jednocześnie podnieśliśmy tyłki z niewygodnych krzesełek i weszliśmy do środka. Za biurkiem stał starszy facet, który na głowie miał tylko trochę siwych włosów, a na twarzy minimalnie za długie siwe wąsy. Na nos wsunął sporej wielkości okulary. Uśmiechał się, co wziąłem za dobry znak. Mężczyzna ubrany był w szary garnitur i czarny krawat w białe paski, który w ogóle do niego nie pasował. Starałem się jednak nie patrzeć na jego ubiór, a spróbować wyczytać cokolwiek z jego oczu. Niestety, nie udało mi się nic odszukać, ale nie zniechęcałem się, ponieważ profesor wyglądał przyjaźnie, prawie jak taki przyjaciel rodziny lub dobry wujek, który zaprosił dzieci na herbatkę, żeby poopowiadać historyjki z dzieciństwa.
Przywitał nas z uśmiechem i przedstawił się jako profesor Denis Klein, psychiatra od pięciu lat, który zajmuje się kwestiami psychologii i psychiatrii. Obecnie prowadzi tę właśnie klinikę, w której stara się pomóc osobom podobnym do mnie, wrócić do swoich dawnych wspomnień i zacząć żyć na nowo, nie martwiąc się o kolejne dni, że coś może im umknąć.
Trochę to było dla mnie dziwne, gdyż brzmiało jak zapowiedź jakiegoś interesującego filmu, a nie wizyty, która ma na celu sprawdzić, co mi jest, jak długo potrwa, zanim będę zdrów i jak powinienem sobie z tym radzić.
- Proszę usiąść  – wskazał na trzy krzesła przed swoim biurkiem. Zrobiliśmy to, o co nas poprosił, sam również zajmując swoje miejsce. Patrzyliśmy na niego zaciekawieni tym, co ma nam do powiedzenia.  – Czytałem pańską kartę, panie Kaulitz i muszę szczerze przyznać, że jestem zaskoczony pańskim przypadkiem.
- Co to znaczy?  – zapytał Tom.
- To znaczy, że nigdy wcześniej nie spotkałem się z czymś takim  – wyjaśnił. 
- Może pan mówić jaśniej, panie Klein?  – odezwała się Elysa.  – Bill stracił pamięć, lecz jednocześnie coś pamięta. W ciągu kilku poprzednich dni, znowu sobie coś przypomniał. Czy to znaczy, że pamięć mu wróci?
- Myślę, że to jest bardzo prawdopodobne, lecz zarazem skomplikowane. – Klein patrzył na nas, siedząc za swoim biurkiem. Widać, że był zaangażowany w rozmowę i chciał nam pomóc. – Zajmuję się psychiatrią, ale znam się również na psychologii. Jak pewnie się państwo domyślacie, myśli i pamięć człowieka to coś, co posiada każdy i u każdego znaczy to coś innego. Jeden pamięta bardzo dużo z czasów dzieciństwa, inny zupełnie nic. Jeden straci pamięć w wyniku doznanego szoku, inny natomiast przez to, że bardzo mocno uderzył się w głowę. Psychiatria posuwa się coraz bardziej do przodu, jednak wciąż nie wiadomo na tyle dużo, żeby być wszystkiego pewnym.

- Więc nie wiadomo, dlaczego straciłem prawie wszystkie wspomnienia? – zapytałem. Bardzo mnie zaciekawił, chociaż powiedział dopiero kilka zdań wstępu. Chciałem słuchać do dalej i móc dowiedzieć się jak najwięcej. Z każdą minutą, coraz mniej żałowałem, że tutaj przyszedłem. 
- Pozwolicie mi państwo, że zrobię wam mały wykład? – odpowiedział pytaniem na pytanie. Nie mieliśmy zatem innego wyjścia, jak tylko przystać na jego warunki.
Klein poprosił nas o zmianę miejsc i tym razem siedzieliśmy na jasnej, skórzanej kanapie pod ścianą, a profesor postawił naprzeciw nas wysoki stojak z dużymi kartkami papieru i zaczął swój monolog.
- W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku sąd w Kalifornii uznał emerytowanego pilota wojskowego za winnego morderstwa – powiedział.  – Nie będę operował tutaj nazwiskami, ponieważ nie jesteśmy na zajęciach na uczelni, a prowadzimy zwykłą rozmowę. Zwyczajnie próbuję państwu podać przykład, jak można zmienić czyjeś życie poprzez terapię. A więc, w latach dziewięćdziesiątych sąd uznał pilota wojskowego za winnego morderstwa. Wyrok ten został nadany na podstawie przywróconych wspomnień jego dorosłej córki. Zeznała ona, że gdy bawiła się ze swoim dzieckiem, w pewnym momencie powróciło do niej przerażające wspomnienie. Jej własne dziecko przypomniało jej o przyjaciółce z dzieciństwa, która została zamordowana dwadzieścia jeden lat wcześniej, jako ośmioletnia dziewczynka. Zbrodniarza nigdy nie ujęto, ale w tamtym momencie kobieta przypomniała sobie, że była świadkiem zabójstwa, którego sprawcą był jej ojciec. Po kilku miesiącach przypomniała sobie również, że począwszy od trzeciego roku życia, była przez kilka lat molestowana przez własnego ojca.
- Och... - wyrwało się Elysie, siedzącej obok mnie. Ja także byłem w szoku, słuchając tego, co profesor nam opowiadał. Nie śmiałem mu przerywać. Żadne z nas nie chciało mu przeszkadzać w prowadzeniu tego krótkiego wywiadu. Każde z nas miało nadzieję, że dzięki temu uda się pomóc także mnie.
- Wkrótce potem w całej Ameryce Północnej pojawiło się wiele innych doniesień o przywróconej pamięci wykorzystywania seksualnego, po których nastąpiła fala śledztw i procesów – kontynuował Klein. – W jednej z takich spraw, inna kobieta, wystąpiła przeciwko ojcu, zeznając, że w wieku od pięciu do dwudziestu trzech lat, była molestowana przez ojca, który zgwałcił ją tuż przed jej ślubem. Twierdziła, że wcześniej nie pamiętała tych faktów, które pojawiły się w jej pamięci dopiero, gdy poddała się terapii.
Kolejny szok wymalował się na mojej twarzy. Nigdy nie spotkałem osoby, która byłaby wykorzystywana seksualnie przez kogoś w rodzinie. A przynajmniej tak mi się wydawało. W ogóle nigdy chyba nie poznałem kogoś, kto wykorzystywany byłby przez drugiego człowieka w jakiś inny sposób. Nie wyobrażałem sobie, że ojciec może zrobić coś takiego własnej córce i w głowie mi się ro nie mieściło. Wolałbym chyba umrzeć niż żyć ze świadomością, że dla własnego ojca lub matki jestem obiektem pożądania... Aż wzdrygnąłem się na samą myśl i dreszcz przeszedł mi po plecach.
- Przez długie lata toczyła się bardzo zawzięta dyskusja, czy można wierzyć takim oskarżeniom i czy są wystarczającą podstawą do wydania wyroku skazującego, jeśli nie ma innych dowodów. Jedna strona – nazwijmy ją szkołą przywróconej pamięci – wyraża przekonanie, że fałszywe wspomnienia są rzadkością, że pamięć o traumatycznych przeżyciach zwykle kryje się poza świadomością i że ludzie, którzy nie dowierzają przywróconym wspomnieniom wstrząsających doświadczeń mimo woli potępiają swoje ofiary i wspierają kryminalistów. Druga strona – nazwijmy ją szkołą pseudopamięci – jest zdania, że przypadki wykorzystywania naprawdę się zdarzają, lecz wiele fałszywych wspomnień wyrządzonych krzywd rodzi się pod wpływem naiwnych lub niekompetentnych terapeutów.
Klein zamilkł na moment, dając nam trochę czasu na przemyślenie sobie jego słów. Sam nie wiedziałem, co sądzić o tym wszystkim. To, że kobiety były wykorzystywane przez swoich ojców przez długi czas i nie pamiętały tego, było naprawdę bardzo dziwne. Nie wiem zatem, po której stronie mógłbym się znaleźć. Profesor mówił tak, jakby cytował jakąś książkę albo był świadkiem czegoś podobnego i ma na ten temat bardzo dużą wiedzę.
- Te kwestie budzą ogromne emocje – odezwał się znowu. – A to dlatego, że walka toczy się o wielką stawkę. Mianowicie, o oddanie sprawiedliwości ofiarom przez ukaranie sprawców wykorzystywania lub innych przestępstw, a jednocześnie zapewnienie ochrony przed fałszywymi oskarżeniami, które mogą zrujnować życie człowieka.
Przyznałem mu w duchu rację. Nikt przecież nie chciałby zostać bezpodstawnie oskarżonym o coś, czego tak naprawdę nie zrobił. Jednocześnie przecież ofiara wykorzystywania lub innego przestępstwa, będzie dążyć do tego, żeby sprawiedliwości stało się zadość i ten, który wyrządził jej krzywdę, powinien zostać odpowiednio ukarany.
- Po co nam pan to wszystko opowiada? – odezwał się Tom. – Przecież Bill nikomu nie zrobił żadnej krzywdy.
- Och! Nie to miałem na myśli! – Klein się zaśmiał i aż klasnął w dłonie z rozbawienia. – Musicie mi wybaczyć, zawsze słyszałem od swoich pacjentów, że nie mówię zbyt jasno, a ja wciąż nad tym jeszcze pracuję. – Westchnął głośno, zapewne po to, aby zebrać myśli. – Chciałem wam podać przykład na to, że pamięć może powrócić nawet po kilkunastu latach i w pewnym momencie coś może w naszym życiu ulec wielkiej zmianie. Pan Bill stracił pamięć, ale może ją odzyskać w każdej chwili. Dzisiaj, jutro, za miesiąc, a nawet za dziesięć lat. Chodzi o to, że nigdy nic nie wiadomo, jak to mówią. I należy spodziewać się wszystkiego.

- W porządku, rozumiem – odezwała się Elysa. – Jednak wciąż krąży pan wokół odpowiedzi na pytanie, co się stało, że Bill nic nie pamięta.

- Tak, tak – pospieszył z odpowiedzią Klein. Poprawił marynarkę i napisał na dużej kartce zielonym mazakiem słowo ,,PAMIĘĆ”. – Pamięć, moi drodzy, oznacza zdolność przechowywania i przywoływania informacji, a także struktury psychiczne, które tę zdolność współtworzą. Pamięć ludzka charakteryzuje się nadzwyczajną sprawnością. Większość z nas bez trudu przypomni sobie, kto walczył z kim podczas drugiej wojny światowej oraz jak  brzmi melodia znanego wszystkim utworu Beethovena ,,Dla Elizy”. Nie wahając się ani chwili potrafimy odtworzyć tysiące szczegółów dotyczących naszych ulubionych filmów. Pamięć daje nam kompetencję – bez niej bylibyśmy bezradni jak noworodki. Nie radzilibyśmy sobie nawet z najprostszymi czynnościami codziennego życia. Daje nam to ponadto poczucie tożsamości, na którą składają się nasze osobiste wspomnienia. Dlatego właśnie czujemy się zagrożeni, kiedy ktoś je podważa. Pamięć, moi drodzy, oddaje nam przeszłość i wprowadza w przyszłość.

Pan doktor mówił naprawdę ciekawie, zapamiętałem dużo rzeczy, jednak wciąż nie dowiedziałem się niczego konkretnego oprócz tego, że w pewnym momencie całego tego wykładu mogę przypomnieć sobie, że w wieku dziesięciu lat, jakiś daleki krewny mnie obmacywał albo popełniłem jakąś straszną zbrodnię, kiedy miałem dwanaście lat, ale w jakichś niewyjaśnionych okolicznościach, zwyczajnie tego nie pamiętam.

Trochę mnie również denerwowało to, że profesor nie wyłożył od razu kawy na ławę tylko robi nam jakiś dziwny wykład, z którego – mam nadzieję – wyjdziemy mądrzejsi o dodatkową wiedzę.

Zerknąłem na Toma, który miał minę, jakby wcale nie chciał tutaj być. Chyba coraz mniej podobał mu się pomysł z całą tą terapią. Na usta cisnęło mi się ,,a nie mówiłem?”, lecz się nie odezwałem, gdyż Klein ciągle mówił i mówił. Elysa natomiast słuchała go z wyraźnym skupieniem na twarzy wyglądała na bardzo pochłoniętą tym wykładem.

- Rekonstruując swoje wspomnienia, bardzo często sięgamy do wielu źródeł – mówił dalej Klein. – Załóżmy, panie Kaulitz – tu zwrócił się do mnie – że ktoś prosi pana o opisanie jednego z wielu pana dawnych przyjęć urodzinowych. Niektóre fakty odtworzy pan na podstawie bezpośrednich wspomnień, ale jednak zdarza się również, że dołącza pan do nich fragmenty różnych rodzinnych przekazów oraz informacje ze zdjęć czy też fragmenty relacji urodzinowych innych osób a nawet sceny urodzinowe zapamiętane z telewizji.

Zdziwiłem się trochę, ponieważ naprawdę nie wiedziałem, że coś takiego może się zdarzyć. Nigdy nie zastanawiałem się poważnie nad tym, jak odbyło się moje i Toma któreś przyjęcie urodzinowe, kto na nim był, jakie dostaliśmy prezenty, kto się pokłócił, czy coś podobnego. Nie sądziłem, że przywołując wydarzenia z przeszłości, można mieszać aż tyle rzeczy. To było bardzo interesujące.

- Wszystkie te niepowiązane ze sobą elementy łączymy w spójną całość i nie potrafimy odróżnić pierwotnych doświadczeń od tego, co dodaliśmy po fakcie. A takie zjawisko nazywamy niepamięcią źródła – wyjaśnił i napisał na tablicy ,,NIEPAMIĘĆ ŹRÓDŁA = BŁĘDNE OKREŚLENIE ŹRÓDŁA”.

-  Czy to bardzo źle, kiedy tak wszystko nam się ze sobą miesza? – zapytał Tom, próbując przywdziać na twarz poważną minę.

- Cóż, może nie bardzo źle, jednak kiedy za bardzo mieszamy nasze wspomnienia z epizodami widzianymi w filmach, to… czasami może dojść do takiego uszkodzenia naszego mózgu, że już w ogóle nie będziemy wiedzieć, co jest prawdą, a co tylko fikcją zaczerpniętą z ulubionego filmu czy serialu. – Klein uśmiechnął się, mimo tej nieco dramatycznej wypowiedzi. Jednak widocznie ucieszył się, że ktoś z naszej trójki okazuje zainteresowanie i udziela się w jego wykładzie.

Przez głowę przeleciała mi myśl, czy wszystko jest ze mną w porządku i czy nie mam pomieszanych swoich własnych wspomnień z czymś, co kiedyś zobaczyłem w telewizji lub usłyszałem od jakiegoś znajomego. Ale w tym samym momencie dotarło do mnie, że przecież tak naprawdę nie pamiętam z dzieciństwa praktycznie nic, a Tom jeszcze zbyt dużo mi nie opowiedział. Zaśmiałem się w duchu sam z siebie, jednocześnie oddychając z ulgą, że może jednak nie jest ze mną aż tak tragicznie.

- Przejdźmy może jednak dalej – powiedział doktor, spoglądając na nasze twarze.Popatrzył w swoje notatki i podrapał się po łysinie. Pomruczał sobie coś pod nosem, po czym wziął jedną ze swoich kartek, a jego twarz pojaśniała od uśmiechu. – Dobrze, w takim razie teraz skupimy się na czymś, co konkretnie dotyczy przypadku pana Billa. Są to modele pamięci. – Zapisał na tablicy te dwa słowa, po czym kontynuował, a wszyscy troje zamieniliśmy się w słuch. – Choć zazwyczaj mówimy o pamięci, jakby była to pojedyncza właściwość, to termin ten w rzeczywistości obejmuje złożony zbiór właściwości i procesów. Nie będę może opowiadać wam tutaj całej historii, tylko najważniejsze rzeczy, co wy na to?

Pokiwaliśmy wszyscy głowami na znak, że to bardzo dobry pomysł. Chyba byliśmy zgodni co do tego, że ten gość jest trochę dziwny i jeśli będziemy przebywać z nim dłużej niż to potrzebne, nie tylko ze mną może być gorzej, ale też z Tomem i Elysą.

- Większość modeli przetwarzania informacji sytuuje przechowywanie w trzech współdziałających ze sobą systemach pamięci.  Pamięć sensoryczna zachowuje napływające informacje zmysłowe przez sekundę lub dwie, zanim nastąpi ich dalsze przetwarzanie. Pamięć krótkotrwała gromadzi pewną ilość informacji przez krótki okres, mniej więcej do trzydziestu sekund, aż nie zostanie podjęty świadomy wysiłek w celu zatrzymania ich na dłużej. Pamięć długotrwała umożliwia przechowywanie informacji w długim okresie, bo od kilku minut do kilkudziesięciu lat. Informacje mogą przechodzić z pamięci sensorycznej do pamięci krótkotrwałej oraz w obydwu kierunkach pomiędzy pamięcią krótkotrwałą i długotrwałą. To są trzy systemy pamięci. – Te słowa również napisał na tablicy.

- Lekarz, który badał mojego brata powiedział, że jego utrata pamięci związana jest z uszkodzeniem pamięci długotrwałej – powiedział Tom, czytając mi tym samym w myślach, gdyż ja również chciałem o to zapytać. – Co to znaczy?

- Już przechodzę do tego – odpowiedział mu nieco wymijająco, aby znowu zajrzeć do swoich notatek. Przełożył kilka kartek i chwilę się nad nimi zastanawiał, po czym podjął znowu temat. – Jak mówiłem wcześniej, wyróżniamy trzy systemy pamięci. Pamięć sensoryczna to system pamięci, który przechowuje chwilowo niezwykle dokładne wyobrażenia informacji zmysłowych. Pamięć krótkotrwała to, według tego modelu, system pamięci o ograniczonej pojemności, który uczestniczy w przechowywaniu informacji na krótki okres. Jest ona też wykorzystywana do zatrzymywania informacji przywróconych z pamięci długotrwałej do chwilowego wykorzystania. I wreszcie – pamięć długotrwała to system pamięci uczestniczący w długotrwałym przechowywaniu informacji.

- Nic z tego nie rozumiem – mruknął do mnie Tom, znowu wypowiadając głośno moje myśli. Ja też praktycznie nic nie mogłem z tego zrozumieć, jednak nic nie powiedziałem.

Przyszedłem tutaj dla Toma i Elysy, którzy mnie o to prosili, więc nie mogłem teraz narzekać na to, że zrobiłem to dla nich. Wolałem przesiedzieć cały ten czas, udając, że słucham, niż później męczyć się z narzekaniem brata, że nic nie robię, aby odzyskać chociaż część wspomnień, które kiedyś przepełniały mój umysł, a teraz gdzieś się ulotniły.

- Pamięć długotrwała gromadzi nieskończoną liczbę wspomnień i dzieli się na kilka rodzajów pamięci. Są to: pamięć proceduralna, deklaratywna, która występuje w dwóch odmianach: jako pamięć semantyczna oraz epizodyczna. – Zapisał na tablicy: ,,PROCEDURALNA”, ,,DEKLARATYWNA”, ,,SEMANTYCZNA”, ,,EPIZODYCZNA”. W duchu modliłem się, żeby Klein skończył swój wykład jak najszybciej. – Pamięć proceduralna to wiedza, jak coś zrobić, na przykład: jak się czesać, jak używać ołówka, jak układać puzzle. Większość badaczy uważa, że ta pamięć jest mimowolna, ponieważ wyuczone umiejętności i nawyki w niewielkim stopniu wymagają świadomego przetwarzania. To znaczy, że trudno jest zapomnieć, jak to się robi. Pamięć deklaratywna to z kolei wiedza, że coś jest prawdą, na przykład, że Moskwa jest stolicą Rosji. Na ogół uważa się, że jest to pamięć dowolna, czyli zapamiętujemy to, co chcemy. Pamięć semantyczną stanowią reprezentacje świata niezależne od konkretnego kontekstu. Są to fakty, reguły i pojęcia, czyli dane wiedzy ogólnej. Pamięć epizodyczną stanowią z kolei wewnętrzne reprezentacje zdarzeń, których doświadczyliśmy osobiście.

Przeanalizowałem sobie część tego, co powiedział Klein i doszedłem do wniosku, że może jednak wkrótce przejdzie do tego, co tak naprawdę nas interesowało. Najpierw zaczął od wstępu, gdzie napomknął, iż w rzeczywistości można przypomnieć sobie coś nawet po wielu latach, a teraz przedstawia nam rodzaje pamięci. Powoli chyba zmierzał do sedna. A przynajmniej taką miałem nadzieję.

- Po przeczytaniu pańskiej karty, panie Kaulitz, skłaniam się do postawienia diagnozy o amnezji – powiedział doktor, a mnie na moment zamroziło.

Mimo, iż spodziewałem się to usłyszeć, ponieważ już jakiś czas temu domyśliłem się, że właśnie to mi się przytrafiło, usłyszenie tego z ust specjalisty sprawiło, że dotarła do mnie cała ta rzeczywistość i powaga sytuacji. Miałem amnezję. Nie taką, jaka się zdarza na filmach, kiedy przez pierwszą godzinę bohater nie pamięta nic, a potem znowu wszystko wraca do normy. Nie taką, jaka jest opisywana w powieściach, gdzie osoba nie pamięta nic przez kilka czy kilkanaście rozdziałów, a potem jest jak dawniej. Ja miałem poważną amnezję.

- Amnezja oznacza niemożność przypomnienia sobie ważnych informacji o sobie, przeważnie wskutek wstrząsu lub stresu. Może być spowodowana zmianami organicznymi, jak choroba mózgu albo uszkodzenie głowy – wyjaśnił Klein i spojrzał na mnie, próbując wyczytać coś z mojej twarzy. – Miał pan wypadek samochodowy, czy tak?

- Trudno to nazwać wypadkiem, doktorze – powiedział za mnie Tom. Posłałem mu pełne wdzięczności spojrzenie. Nie mogłem jeszcze się pozbierać po tym, co usłyszałem. – Bill stał na poboczu autem, bez zapalonych świateł awaryjnych i ktoś w niego wjechał. Ale to nie było groźne zderzenie. Zadziałały poduszki powietrzne, a Bill trafił do szpitala, ponieważ stracił przytomność i został tam na obserwacji.

- Cóż… - Klein zastanowił się przez chwilę. – Nie uderzył się pan w głowę?

- Raczej nie – powiedziałem niepewnie. Lekarz wciąż przyglądał mi się uważnie.

- Doznał pan jakiegoś stresu? Przeżył pan szok?

- Tak – oznajmiłem po dłuższej chwili ciszy. I tak musiałem powiedzieć mu o tym, bo inaczej zrobiłby to Tom lub Elysa.

- Hmm… - mruknął pod nosem, po czym dodał głośniej: - Gdy nie istnieją przyczyny fizyczne, mówimy o amnezji psychogennej, czyli pochodzenia psychicznego. Amnezja psychogenna może być wywołana przez zakłopotanie, poczucie winy lub, częściej, przez silny wstrząs emocjonalny. Można na przykład przejściowo nie pamiętać przeżycia gwałtu lub uczestnictwa w tragicznym wypadku. Jednak na ogół takie wspomnienia powracają po krótkim czasie. To tak zwane wyparcie, czyli mimowolne zapominanie informacji, które są źródłem psychicznego bólu. Zakłada się, że wyparte wspomnienia nie giną, lecz są przechowywane w mózgu i mogą być przywołane, gdy zostanie usunięty lęk, jaki się z nimi wiąże.

- Ale ja nie pamiętam nic, oprócz tego, co wywołało u mnie ten wstrząs, o którym pan mówi – powiedziałem, nieco podenerwowany. Przyszedłem tutaj tylko po to, żeby dowiedzieć się wszystkiego, ale nie tego, czego potrzebowałem.

- Rozumiem pana zdenerwowanie, panie Kaulitz. Jednak sam jestem zdziwiony pańskim przypadkiem – powiedział spokojnie Klein i zaczął przestawiać tablicę, którą wcześniej przyniósł, na swoje miejsce.

- Jest pan zdziwiony, ale nie wie, co na to poradzić? – zapytała Elysa. Odezwała się pierwszy raz od dłuższego czasu, więc lekko wzdrygnąłem się, gdy usłyszałem jej głos.

- Pierwszy raz spotykam się z takim przypadkiem. Sądzę, że jest to amnezja psychogenna, jednak jakaś jej wyjątkowa odmiana, która dotyczy pamięci długotrwałej. Gdybym miał więcej czasu na analizę przypadku pana Kaulitz oraz możliwość przeprowadzenia badań na tym przypadku, myślę, że udałoby mi się panu pomóc.

- Wcześniej mówił pan, że amnezja psychogenna znika po krótkim czasie – powiedział Tom. – Jak krótkim czasie?

- Znam osobiście przypadek pewnej dwudziestoletniej pacjentki, która przypomniała sobie, że została zgwałcona, dopiero po miesiącu. Jednak uczęszczała na terapię raz w tygodniu. Została wprowadzana w stan hipnozy, który pomógł jej odtworzyć wszystkie wydarzenia z tym związane. Sugeruję, że na panu również może się ona sprawdzić.

- Nie poddam się hipnozie – powiedziałem od razu. W tym momencie zapragnąłem wyjść stamtąd jak najszybciej. Zrobiło mi się duszno, a na czoło wystąpiły krople potu. Poczułem, że za chwilę zwariuję, jeśli nie wyjdę na świeże powietrze. – Chciałbym już wyjść. – Spojrzałem na Toma i posłałem mu błagalne spojrzenie. On tylko nieznacznie pokiwał głową.

- W porządku – powiedział mój brat do Kleina. – Myślę, że odezwiemy się jeszcze do pana.

Po krótkiej wymianie grzeczności i słów pożegnania, wyszliśmy z jego gabinetu, a później na zewnątrz. Usiadłem na pierwszej lepszej ławce i zamknąłem oczy. Odetchnąłem kilka razy głęboko i od razu poczułem się nieco lepiej. Otarłem pot z czoła i spojrzałem na Toma oraz Elysę, którzy przyglądali mi się uważnie.

- Co się stało, Bill? – zapytała Elysa, kucając naprzeciw mnie. Jej zielone oczy były skupione na mojej twarzy.

- Nie wiem – odpowiedziałem, łapiąc się za głowę i podparłem się łokciami o kolana. – Miałem wrażenie, że jeśli zostanę tam chociaż minutę dłużej, zwariuję do końca.

- Może i ten facet to dobry lekarz, ale na pewno też już trochę ześwirował od siedzenia z tymi czubkami – skomentował Tom. – Nie wiem, czy to był dobry pomysł, żeby tutaj przychodzić. Ja też czuję, że pamiętam mniej, niż kiedy tu przyszliśmy.

Zdecydowaliśmy się na powrót do domu. I dobrze, bo czułem, że znowu zbliża się ten ból głowy, który ostatnio coraz częściej mi dokuczał.